„არცერთ ერს არ შეუძლია ილაპარაკოს თავის სრულასაკოვნებაზე, თუ მას არ გააჩნია უმაღლესი სასწავლებელი”

საქართველო განათლების სფეროში უძველესი დროიდან საყოველთაოდ იყო ცნობილი ამის დასტურია ფაზისის ფილოსოფიისა და რიტორიკის სკოლა კოლხეთში, გელათისა და იყალთოს აკადემიები, სამონასტრო-საგანმანათლებლო კომპლექსები პალესტინაში, ბეულგარეთში, სირიაში. დროთა მანძილზე მძიმე პოლიტიკურ-ეკონომიკური მდგომარეობისა და ბოლოს რუსეთის კოლონიად გადაქცევის შედეგად,  რამდენიმე საუკუნის განმავლობაში აღარ არსებობდა  ეროვნული უმაღლესი სასწავლო დაწესებულება.a

უნივერსიტეტი უმაღლესი განათლებისა და კვლევის დაწესებულებაა, რომელსაც  საფუძვლად უდევს ლათინური სიტყვა universitas, რაც კორპორაციას ნიშნავს (ვინაიდან თავდაპირველად შუა საუკუნეებში უნივერსიტეტები მხოლოდ მეცნიერ-მასწავლებელთა გაერთიანება იყო).

საქართველოში, ხშირად, ვამაყობთ ხოლმე ძლიერი ქალი მოღვაწეებით. მუდმივად პირზე გვაკერია შუა საუკუნეების ძლევამოსილი მონარქის - თამარის სახელი. ვცდილობთ არ დავივიწყოთ ფეოდალური ეპოქის სერიოზულ მომრიგებლებად, დიპლომატებად მიჩნეული ქალი დიდებულები - კრავაი ჯაყელი და ხვაშაქ ცოქალი. მათ გარდა, კიდევ უამრავ მდედრ ისტორიულ პირზე ვამახვილებთ ყურადღებას. თუმცა, ეს წარსულია. უფრო მნიშვნელოვანი თანამედროვე ეპოქა და ქალთა დღევანდელი ყოფა გახლავთ.

ჩვენი თანამოქალაქე ქალბატონების სოციალური და ეკონომიკური უფლებები ძალიან დიდი ინტენსიურობით ირღვევა. არაადეკვატური ანაზღაურების ფასად და ოჯახის რჩენის მიზნით, შორეულ ქვეყნებში გადახვეწილია არა ერთი მშვენიერი სქესის წარმომადგენლი. ბევრი იწერება, ზღვა ინფორმაცია ვრცელდება მათი შრომითი ექსპლატაციისა და ტრეფიკინგის მსხვერპლად ქცევის შესახებ. პრობლემები თავზესაყრელად გვაქვს ქვეყნის შიგნით, ჩვენს ტერიტორიაზეც. უამრავი დასაქმებული ქალი, სურვილის მიუხედავად, დროებით თავს იკავებს დაოჯახებისგან ან უარს ამბობს დედობაზე, რათა უსწრაფესად არ დაკარგოს გაჭირვებით მოპოვებული სამუშაო ადგილი. ხშირია, გენდერული ნიშნით დისკრიმინაცია, როდესაც „სუსტი“ სქესის გამო პროფესიონალ კადრებს სამსახურის დაწყებაზე უარს ეუბნებიან და მათ ნაცვლად, პოსტს სხვებს სთავაზობენ. ამის პარალელურად, მზარდი რაოდენობით ოჯახური ძალადობის შემთხვევებიძირითადად ქალების წინააღმდეგაა მიმართული. ამ თემებზე საუბარი, ალბათ, ძალიან შორს წაგვიყვანს და დაგვთრგუნავს კიდეც, ამიტომ მინდა უმთავრესი აქცენტი ქალთა პოლიტიკურ უფლებებზე გავაკეთო.

სალომე დოლიძე ნინო გიგლემიანის მოხსენებაზე გამოხმაურება.
ბავშვები და კომპიუტერი

საერთოდ, კრიტიკა არ ნიშნავს მხოლოდ უარყოფითის თქმას. კრიტიკა შეფასებაა, დადებით და უარყოფით მხარეებზე ყურადღების გამახვილება და იგი არ გულისხმობს ავტორის არდათანხმებას და შეწინააღმდეგებას. მეც შევეცდები, ჩემი მოსაზრება გამოვთქვა ნინო გიგლემიანის მოხსენების შესახებ. თემა ეხება ჩვენი თანამედროვეობის ერთ-ერთ მტკივნეულ საკითხს - ბავშვები და კომპიუტერი. ნინომ ძალიან კარგად ჩამოაყალიბა ამ პრობლების არსი და ბევრ ძალიან მნიშვნელოვან დეტალზე გაამახვილა ყურადღება.
დასაწყისში ნინო აღნიშნავს, რომ ტექნიკა გაიაფდა და ხელმისაწვდომია თითქმის ყველა ოჯახისათვის. ტექნიკა მართლაც გაიაფდა და ალბათ მსოფლიოს მრავალი ქვეყნის მაცხოვრებელისთვისაა ხელმისაწვდომი, მაგრამ ამის საქარველოს მაგალითზე გადმოტანა თითქმის შეუძლებელია. ჩვენი ქვეყნის რაიონებში არის სოფლები, სადაც ბავშვებს კომპიუტერი ნანახიც კი არ აქვთ. რა თქმა უნდა, ზედმეტია საუბარი ინტერნეტის ქსელში ჩართვასა და მისით სარგებლობაზე.

შვედეთის ეკონომიკა ექსპორტზე ორიენტირებულია, რომელშიც თანამედროვე სისტემის შესანიშნავი შიგა და გარე კომუნიკაციები და მაღალკვალიფიციური მუშახელი ერთიანდება. ხე-ტყის მასალა, ჰიდროენერგია და რკინის მადანი წარმოადგენს ეკონომიკის სარესურსო ბაზას, რომელიც ორიენტირებულია საგარეო ვაჭრობაზე. შვედეთის საინჟინრო სექტორის 50% ითვლის პროდუქციასა და ექსპორტს. სატელეკომუნიკაციო და საავტომობილო ინდუსტრია და ფარმაცევტული მრეწველობა ასევე მნიშვნელოვანია ქვეყნის ეკონომიკაში. დასაქმების ბაზისა და მშპ-ის 2% სოფლის მეურნეობას უჭირავს. შემოსავლები შედარებით მტკიცედ ნაწილდება. შვედეთს ყველაზე დაბალი Gini-ს კოეფიციენტი აქვს (0.23), რაც ნიშნავს , რომ თითქმის ყველას მსგავსი შემოსავლები აქვს.

სტრუქტურის თვალსაზრისით, შვედეთის ეკონომიკა ხასიათდება დიდი, ინტენსიურ ცოდნასა და ექსპორტზე ორიენტირებული წარმოების სექტორით და ზრდადი, თუმცა შედარებით პატარა, ბიზნეს მომსახურების სექტორით და ასევე საერთაშორისო სტანდარტების მქონე საზოგადოებრივი მომსახურების სექტორით. შვედეთის ეკონომიკაში როგორც წარმოების, ისე მომსახურების სფეროს ბევრი დიდი საერთაშორისო ორგანიზაცია დომინირებს.

ბავშვობა ალბათ ის პერიოდია, რომელსაც მოზრდილ ადამიანთა უმრავლესობა მუდამ შენატრის და ხშირად დროის უკან დაბრუნებაზე ოცნებობს. ეს არის ცხოვრების ეტაპი, როცა ყველაზე ცოტა საზრუნავი გაწუხებს. თუ გავიხსენებთ ჩვენს ბავშვობას, ყველა თუ არა უმრავლესობა მაინც დამეთანხმებით, რომ ჩვენი მთავარი საზრუნავი ის იყო მშობელს უდროო დროს არ შეეწყვეტინებინა თამაში. 10 წლის წინ, როცა ჩვენ 9-10 წლისები ვიყავით, მართალია საქართველოს ეკონომიკურად და პოლიტიკურად ძალიან უჭირდა, მაგრამ ჩვენ ესეც არ გვაწუხებდა და თუნდაც 1 საათით ანთებული ნათურაც კი ბედნიერებას გვანიჭებდა.

იმ დროს ჩვენს უმრავლესობას წარმოდგენაც კი არ ჰქონდა რა იყო პერსონალური კომპიუტერი. თუმცა 10 წელი ტექნოლოგიური განვითარებისთვის დიდი დროა და საქართველოც კომპიუტერომანიამ მოიცვა. ინტერნეტი და კომპიუტერი ჩვენი ყოველდღიურობის განუყოფელ ნაწილად იქცა და რაც არ უნდა დატვირთულები ვიყოთ მთელი დღის განმავლობაში, მაინც ვიტოვებთ დროს მოციმციმე ეკრანის წინ გასატარებლად (არის შემთხვევები, როცა მთელ დღეს მის წინ ვატარებთ). ტექნიკის გაიაფებამ კი თითქმის ყველა ოჯახისთვის ხელმისაწვდომი გახდა ერთ დროს ფუფუნების საგნად მიჩნეული კომპიუტერი.

ტექნოლოგიური სიახლეები არა მარტო უფროსების, არამედ ბავშვების საყვარელ გასართობადაც იქცა და ხშირად მათი მოხმარება მშობლებზე უკეთაც კი შეუძლიათ. ალბათ ბევრჯერ შეგინიშნავთ 8-9 წლის ბავშვი, რომელიც უახლესი თაობის თუ არა მოძველებული მობილურით მაინც ირთობს თავს. მშობლები აღნიშნავენ, რომ მათ სურთ ნებისმიერ დროს შეძლონ შვილთან დაკავშირება და რომ ეს ბავშვების უსაფრთხოებისთვისაა. რომელიმე ჩვენგანს მობილური ქონდა მათ ასაკში? რა თქმა უნდა არა, იმ პერიოდში მობილური ახალი ხილი იყო. არა და რა „ბნელი დრო“ იდგა. 

ვინც კი რაღაცას წერს საკუთარი ნებით, ყოველთვის გარკვეული პრობლემა ადარდებს.რომ  არა პრობლემა და თავსატეხი არც ერთი ნაწარმოები არ დაიწერებოდა და საერთოდ, იქ სადაც  არ იქნებოდა პრობლემა, არ იქნებოდა რაიმე გასარკვევი, არც ცხოვრება იქნებოდა სასურველი,  რადგან ცხოვრების აზარტი  და სურვილი გამოწვევების გადალახვაშია, რაღაცის

გარკვევასა და აღმოჩენაშია, ხოლო სადაც ყველაფერი ნათელია, მოწესრიგებულია, არაა პრობლემა, არაა შესაძლებლობა ახლის გაკეთებისა, მხოლოდ სიკვდილი იქნება გამოწვევა, რადგან ის იქნება ერთადერთი საიდუმლო ადამიანისთვის და ასეთ გარემოში ყველაზე სანტერესო რამ თვითმკვლელობა გახდებოდა.

თუმცა საქართველოში მრავლადაა უარესი გარემო, სადაც უამრავი პრობლემაა, უამრავი გამოწვევა, თუმცა ცხოვრება კი არა, სიცოცხლეც კი  უინტერესოა. ნუ, პრობლემა ყველა ასაკსა და თაობაშია, თუმცა, მე ახალგაზრდების პრობლემებს შევეხები, რომლების გამოწვეულია ორგვარი შეზღუდულობით: პირადი და გარემოს შეზღუდულობით. პირადი შეზღუდულობა რომ ყველაზე ცუდია და დიდი ზიანი შეუძლია მოუტანოს პიროვნებას, ამას ბევრი მტკიცება არ უნდა, რადგან ის თავს იჩენს ყოველგვარ გარემოსა და სიტუაციაში. ის შეიძლება იყოს სოციალური   და ფსიქოლოგიური.  თუმცა ჩემთვის უფრო მნიშვნელოვანია გარემოს შეზღუდულობები, რადგან გარემოს უფრო დიდი გავლენა აქვს ადამიანზე, ვიდრე პირიქით.

ავთანდილ მამალაშვილი

სახლიდან უნივერსიტეტამდე გზად ყოველდღიურად მეტროში ათობით დახმარების სათხოვნელად ხელგამოწვდილ ბავშვს ვხედავ, რომლებიც განსხვავებული ტექსტებით ცდილობენ ადამიანებში სიბრალულის გრძნობა გამოიწვიონ, რათა მათგან ფულადი დახმარება მიიღონ. საზოგადოების დამოკიდებულება მათ მიმართ სხვადასხვანაირია; ზოგი ფულადი დახმარებით პასუხისმგებლობას იცილებს თავიდან და მიაჩნია, რომ თავისი საქციელით ვალი მოიხადეს მათ წინაშე, ზოგი სამათხოვროდ გამოსული ბავშვების მშობლებს კიცხავს და აკრიტიკებს, თუ როგორ იმეტებენ ისინი თავიანთ შვილებს ასეთი მძიმე ხვედრისათვის, ზოგი მთავრობას წყევლის და მას უნიათობაში ადანაშაულებს, მძიმე სოციალურ პირობებს აბრალებს ყველაფერს, რეალურად კი არავინ ზრუნავს ამ ბავშვებზე.

შენიშვნა: socium.ge ყველა დამაფიქრებელ და საინტერესო სტუდენტურ სტატიას / ნაშრომს აქვეყნებს შემდგომი განხილივისათვის, მიუხედავად იმისა ეთანხმება თუ არა სტატიაში გამოთქმულ მოსაზრებებს.

გივი გიგიტაშვილი.

ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისი სახელმწიფო უნივერსიტეტი.

სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტი, მე–2 კურსი.

საქართველოს დეოკუპაცია და ტერიტორიული მთლიანობის აღდგენა ჩვენთვის, უპირველესად, სამშობლოს სრული  განთავისუფლება და გამთლიანებაა. საერთაშორისო საზოგადოებისთვის ეს ნიშნავს საერთაშორისო სამართლის ფუნდამენტურ პრინციპთა, უმნიშვნელოვანეს, საერთო საკაცობრიო ღირებულებათა დამკვიდრებას კავკასიის საკვანძო ქვეყანაში.